Η απίστευτη ιστορία της αήττητης FC Start και το τραγικό τέλος
Η ζωή είναι σαν ένα λουλούδι που φυτρώνει στο τσιμέντο. Θα βρει τρόπο να συνεχιστεί ακόμα και όταν κάποιοι την... τσιμεντώσουν. Η ζωή είχε βρει τρόπο ακόμα και σε μια περίοδο όπως αυτή του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Μέσα στη δίνη του πολέμου οι άνθρωποι έψαχναν κάτι για να ξεχαστούν, κάτι να τους θυμίζει πως ήταν πριν τις βόμβες και τα κανόνια. Το ποδόσφαιρο αποτέλεσε αυτό το... σφηνάκι κανονικής ζωής. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια γεννήθηκαν διάφοροι μύθοι για ομάδες που κέρδισαν τους Ναζί, που ρεζίλεψαν τους Ιταλούς ή αποτελούσαν κάλυψη για αντιστασιακές οργανώσεις. Η ιστορία της Start όμως είναι πέρα για πέρα αληθινή και σε αντίθεση με πολλές άλλες δεν έχει happy end.
Το 1941 η ποδοσφαιρική περίοδος δεν ολοκληρώθηκε ποτέ στην Ουκρανία. Στις 22 Ιουνίου τα ναζιστικά στρατεύματα κατέλαβαν την χώρα και όλα σταμάτησαν. Οι μέρες πέρασαν και μετά το αρχικό σοκ ο κόσμος προσπαθούσε να ζήσει και πάλι. Έτσι σε έναν φούρνο του Κιέβου το... λουλούδι του ποδοσφαίρου βρήκε τρόπο να τρυπήσει το τσιμέντο. Ο Μίκολα Τρούσεβιτς είχε πρόσφατα γυρίσει στην πρωτεύουσα. Ήταν ο γκολκίπερ της μεγάλης Ντιναμό αλλά πλέον σκούπιζε στον φούρνο του Ιωσήφ Κόρντικ που για καλή του τύχη ήταν φανατικός οπαδός της ομάδας του Κίεβου. Τον αναγνώρισε αμέσως και του έριξε την ιδέα. «Βρες μερικά από τα παιδιά να φτιάξουμε μια ομάδα». Ο «Κόλια» Τούσεβιτς ξεκίνησε χωρίς δισταγμό και πρώτος «ανακαλύφθηκε» ο μέσος, Μακάρ Χοντσαρένκο. «Ο «Κόλια» με βρήκε στην οδό Κρεστσάτικ που έμενα παράνομα στο σπίτι της νονάς μου. Μου είπε για την ιδέα. Μίλησα με τον Κουζμένκο και τον Σβιριντόφσκι και αυτοί μίλησαν σε άλλους» δήλωνε μετά από χρόνια ο Χοντσαρένκο.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες η ομάδα ήταν έτοιμη και βαφτίστηκε FC Start. Την αποτελούσαν οκτώ παίκτες της Ντινάμο Κιέβου και τρεις της Λοκομοτίβ. Στις 7 Ιουνίου 1942 έδωσε το πρώτο της ματς. Με σκισμένα παπούτσια και ρούχα η Start παρατάχθηκε απέναντι στην Rukh του Ουκρανού συνεργάτη των Γερμανών, Σβετσόφ. Η Start την διέλυσε με 7-2. Από εκεί και πέρα η ομάδα του φούρνου, όπως την έλεγαν οι αντίπαλοι της, άρχισε να δίνει αγώνες με ομάδες που αποτελούνταν από στρατιώτες των κατοχικών στρατευμάτων. Οι Ούγγροι ήταν το πρώτο θύμα. Στις 21 Ιουνίου έχασαν με 6-2. Σειρά πήραν οι Ρουμάνοι τους οποίους διέλυσαν με 11-0 στις 5 Ιουλίου. Επτά μέρες μετά το σκορ ήταν 9-1 με τους εργάτες στον σιδηρόδρομο. Στις 17 Ιουλίου παίζουν για πρώτη φορά με Γερμανούς και επικρατούν με 6-0. Ακολουθούν δύο ματς στις 19 και 21 Ιουλίου με τους Ούγγρους και ισάριθμες νίκες με 5-1 και 3-2.
Αυτή η ομάδα του φούρνου το είχε παρακάνει πλέον. Οι Ουκρανοί άρχισαν να την ταυτίζουν με το αδούλωτο πνεύμα τους και ήδη δημιουργούνταν προβλήματα στα ματς που έδιναν. Οι Ναζί αποφάσισαν πως ήταν καιρός να τους δώσουν ένα μάθημα. Ήταν καιρός να γνωρίσουν την πρώτη τους ήττα και ο κόσμος να καταλάβει πως αήττητοι είναι μόνο οι Γερμανοί. Τους κάλεσαν λοιπόν σε αγώνα και επιτρεπόταν η ομάδα των Ναζί να ηττηθεί. Είχε πάρει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να ντροπιάσει τους Ουκρανούς.
Ένα ζεστό απόγευμα στις 9 Αυγούστου 1942 στο γήπεδο «Ζενίτ» η Start βρέθηκε απέναντι από την Flakelf, μια ομάδα από πιλότους της Luftwaffe. Το ματς είχε διαφημιστεί με αφίσες σε όλη την πόλη. Οι Ναζί ήθελαν να δουν την Start να υποδουλώνεται όσο γίνεται περισσότεροι. Τα... όργανα άρχισαν με το καλημέρα καθώς ένας αξιωματικός των SS ανακοίνωσε σε άψογα ρώσικα: «Θα είμαι ο διαιτητής του ματς. Ξέρω ότι είστε καλή ομάδα. Ακολουθήστε όλους τους κανόνες και πριν το ματς χαιρετήστε την ομάδα μας όπως πρέπει». Οι δύο ομάδες αντάλλαξαν χειραψίες και οι Γερμανοί σήκωσαν το χέρι και φώναξαν: «Heil Hitler». Οι Ουκρανοί σήκωσαν και αυτοί το χέρι αλλά το έβαλαν μετά στο στήθος και φώναξαν το ρώσικο σύνθημα νίκης: «FizcultHura». Το πλήθος παραληρούσε. Το παιχνίδι ξεκίνησε και οι Γερμανοί παίζοντας περισσότερο μποξ άνοιξαν το σκορ. Οι Ουκρανοί όμως δεν το έβαλαν κάτω. Σαφώς ανώτεροι ποδοσφαιρικά, άντεξαν στα τάκλιν και το ημίχρονο έληξε, 3-1 υπέρ τους. Στα αποδυτήρια είχαν δύο ανεπιθύμητους επισκέπτες. Ο συνεργάτης των Ναζί, Σβετσόφ τους... συμβούλεψε να χάσουν ενώ ακολούθησε ένας αξιωματικός των Ναζί που ήταν πιο σαφής. «Αν κερδίσετε θα υποστείτε τις συνέπειες». Η ομάδα του φούρνου όμως δεν είχε σκοπό να τα παρατήσει. Λίγο πριν τη λήξη του ματς το σκορ ήταν 5-3 και στο 90' ο Κλιμένκο πέρασε όποιον βρήκε μπροστά του, σταμάτησε πάνω στην γραμμή και κλότσησε την μπάλα προς το κέντρο. Ήταν ο απόλυτος εξευτελισμός για τους Γερμανούς και ο διαιτητής σφύριξε αμέσως τη λήξη.
Η εκδίκηση των Ναζί δεν ήρθε άμεσα. Η Start έδωσε άλλο ένα ματς. Στις 16 Αυγούστου αντιμετώπισε και πάλι την ομάδα του Σβετσόφ. Την διέλυσε με 8-0 και ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η Γκεστάπο κινήθηκε άμεσα και με μια λίστα με τα ονόματα των παικτών πήγε στον φούρνο. Συνέλαβε όσους βρήκε εκεί και τους οδήγησε στα υπόγεια του αρχηγείου της. Ακολούθησαν φρικτά βασανιστήρια και ο Νικολάι Κοροτσκίκ δεν άντεξε. Ξεψύχησε και έγινε το πρώτο θύμα του «Αγώνα του θανάτου» όπως ονομάστηκε αργότερα το ματς της Start με τους Ναζί. Οι άλλοι δέκα παίκτες στάλθηκαν σε στρατόπεδα εργασίας. Σε ένα από αυτά εκτελέστηκαν οι Κουζμένκο, Τρούσεβιτς και Κλιμένκο. Οι Τιούτσεφ, Γκοντσαρένκο και Σβιντιρόφκι κατάφεραν να δραπετεύσουν και είδαν τους συμμάχους να ελευθερώνουν την Ουκρανία. Η μοίρα των άλλων παικτών είναι άγνωστη.
Η πρώτη αναφορά για την εκτέλεση κάποιων ποδοσφαιριστών έγινε από την εφημερίδα «Izvestiua» στις 16 Νοεμβρίου 1943. Όλες οι λεπτομέρειες έγιναν γνωστές όμως το 1958 όταν ο Πέτρο Σεβέροφ δημοσίευσε το άρθρο του «Η τελευταία μονομαχία» στην «Evening Kiev». Το επόμενο χρόνο ο Σεβέροφ με τον Κλαμέσκι εξέδωσαν βιβλίο για την ιστορία. Το 1964 η ταινία «Τρίτη φορά» είχε θέμα την FC Start όπως και το φιλμ, «Το ματς του θανάτου» την ίδια χρονιά. Η ιστορία ενέπνευσε και την ταινία «Η απόδραση των έντεκα» (1981) που θεωρείται από τις κορυφαίες ποδοσφαιρικές ταινίες. Το 1981 ένα γλυπτό αναρτήθηκε έξω από το γήπεδο που έγινα το ματς που από «Ζενίτ» μετονομάστηκε σε «Σταρτ».
Του Ηλία Τομαρά
1 σχόλιο:
Φοβερή ιστορία !!!!!
Μου θυμιζει την ταινια με Πελέ, Σταλόνε, Μούρ, Αρντίλες η "Μεγάλη απόδραση των 11"
SONIK 21
Δημοσίευση σχολίου